افزایش انتقال ایدز از طریق ارتباطات جنسی محافظت نشده

افزایش انتقال ایدز از طریق ارتباطات جنسی محافظت نشده

رییس اداره ایدز وزارت بهداشت با ابراز نگرانی از افزایش ابتلا به ایدز در زنان کشور طی سال‌های اخیر، گفت: برنامه سوم مبارزه با ایدز بر زنان آسیب‌پذیر تاکید دارد. همچنین برنامه‌ریزی برای گسترش مراکز ارایه خدمات به زنان آسیب‌پذیر صورت گرفته است.

به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان ایسنا، دکتر عباس صداقت در حاشیه هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی مطبوعات و خبرگزاری‌ها با اشاره به تاریخچه بیماری ایدز در کشور و برنامه‌های وزارت بهداشت برای مقابله و کنترل ویروس HIV ایدز از سال 1365 گفت: از اواسط دهه 70 این بیماری میان مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر و زندانیان شیوع زیادی پیدا کرد و این شیوع در حال گسترش است. بنابراین برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌ها به این معطوف شد که شیوع این بیماری میان مصرف کنندگان تزریقی مواد مخدر و زندانیان کنترل شود.

وی به برنامه‌ نخست استراتژیک مبارزه با ایدز در سطح وزارت بهداشت و دیگر سازمان‌ها از سال 81 تا 85 اشاره کرد و افزود: تدوین برنامه دوم مبارزه و کنترل ایدز با برنامه توسعه‌ای کشور همسو شد و سال‌های 86 تا پایان 88 را پوشش داد. اکنون نیز برنامه‌ای تحت عنوان برنامه سوم تدوین شده و در دستور کار شورای عالی سلامت قرار گرفته است. این برنامه پنج ساله است و سال‌های 89 تا 93 را پوشش می‌دهد.

به گفته وی، تعامل و همکاری مناسب بین بخشی در سازمان‌های مختلف سبب شده که از هشت سال گذشته شیوع تند HIV در کشور کمتر شده و تعداد موارد جدید در طول سال‌های اخیر کاهش یابد.

صداقت با اشاره به تعامل سازمان زندان‌ها به منظور انجام اقدامات کنترلی ایدز در زندان‌ها، ادامه داد: به این ترتیب امروز در داخل تمام زندان‌های بزرگ مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری راه‌اندازی شده و درمان بیماران و مبتلایان را انجام می‌دهد. همچنین برنامه‌های درمان جایگزین با متادون در زندان‌ها نیز راه اندازی شده است. نتیجه این فعالیت‌ها آن شده که بتوانیم از سال 85 تا اول تیرماه سال جاری حدود 21 هزار و 435 مورد ابتلا به ویروس ایدز را در مراکز مشاوره ثبت کنیم.

افزایش انتقال ایدز از طریق ارتباطات جنسی محافظت نشده

 نگرانی از افزایش ابتلا به ایدز در زنان کشور طی سال‌های اخیر

 بیش از 46 درصد مبتلایان به ایدز 25 تا 34 سال سن دارند

وی نسبت به افزایش انتقال ایدز از طریق ارتباطات جنسی پرخطر و محافظت نشده و همچنین افزایش آمار این بیماری در زنان هشدار داد و گفت: بر اساس آمار متاسفانه تعداد ابتلای زنان کشور در سال‌های اخیر افزایش یافته و نگران کننده‌تر آن که آمار نشان می‌دهد انتقال از طریق ارتباطات جنسی محافظت نشده نسبت به انتقال از طریق اعتیاد تزریقی در حال افزایش است. به عنوان مثال در سال 1380 از 1538 مورد ثبت شده 75 مورد انتقال از طریق ارتباطات جنسی محافظت نشده بود که این آمار در سال 1388 از 1476 مورد ثبت شده عددی در حدود 259 مورد بود.

صداقت با اظهار تاسف از اینکه اکنون حدود 6/46 درصد از مبتلایان ایدز در کشور در رده سنی 25 تا 34 سال قرار دارند، گفت: با فرض اینکه این افراد چند سال پس از مبادرت به رفتارهای پرخطر به مراکز مشاوره مراجعه کرده‌اند، این امر نشان می‌دهد که سن مواجهه با ویروس HIV خیلی پایین‌تر از 25 تا 34 سال است که بسیار جای نگرانی دارد؛ چرا که جمعیت ما جمعیت جوانی است.

 نگرانی از موج سوم ایدز با افزایش شیوع مصرف داروهای روانگردان

وی با هشدار نسبت به شیوع استفاده از داروهای روانگردان میان جوانان و نوجوانان‌، افزود: از طرف دیگر به دلیل همسایگی با کشورهای مبادرت کننده به تولید مواد مخدر روان‌گردان، احساس خطر بیشتری می‌کنیم؛ چرا که در حال حاضر شیوع استفاده از داروهای روان گردان میان جوانان و نوجوانان افزایش یافته و متاسفانه این داروها به طور کاذب میل جنسی را افزایش می‌دهد و قدرت تصمیم گیری را از جوانان و نوجوانان می‌گیرد. این امر تهدید دیگریست که ما از آن به عنوان نگرانی از وقوع موج سوم یاد می‌کنیم. به تعبیر بهتر هرجا که می‌گوییم نگران موج سوم هستیم، مسئله تغییر الگوی انتقال باعث افزایش نگرانی‌ها می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه متاسفانه ابتلا به ویروس HIV/ایدز از گروه متمرکز در حال ورود به جمعیت عمومی است، گفت: البته بر اساس آخرین آمار که تا اوایل تیرماه ثبت شده همچنان بیشترین موارد ابتلا مربوط به استفاده از وسایل مشترک در اعتیاد تزریقی با 9/69 درصد است. 9 درصد از موارد ابتلا به ارتباطات جنسی محافظت نشده مربوط می‌شود و 19 درصد هم ناشناخته است که کارشناسان معتقدند قسمت عمده این انتقال ناشناخته می‌تواند به انتقال از طریق ارتباطات جنسی محافظت نشده مربوط شود که به دلیل قبحی که وجود دارد مراجعین کمتر آن را ذکر می‌کنند.

به گزارشایسنا، صداقت آموزش به گروه‌های خاص و تدوین بسته‌های آموزشی برای پزشکان، بهورزان، کاردانان و کارشناسان فعال در مراکز درمانی را از جمله اقدامات انجام شده در وزارت بهداشت به منظور کنترل و مبارزه با ایدز در کشور عنوان کرد و گفت: این بسته‌ها در سیستم نظام شبکه توزیع شده‌ و پرسنل نظام شبکه به آنها آشنا هستند. مراکز مشاوره نیز راه‌اندازی شده‌اند و اکنون حدود 180 مرکز و پایگاه مشاوره در سطح کشور وجود دارد که تمام خدمات مشاوره و انجام آزمایش‌ها و ارائه خدمات مراقبتی به صورت رایگان و محرمانه انجام می‌دهند. همچنین مراکز گذری راه اندازی شده و مراکز درمان نگهداری با متادون هم تجربه خیلی خوبی در کشور بود.

صداقت ادامه داد: وزارت بهداشت به عنوان دبیرخانه کشوری مقابله با ایدز هماهنگی میان سازمان‌های دیگر را بر عهده دارد. البته قسمتی از این فعالیت توسط وزارت بهداشت و قسمتی توسط بهزیستی و سازمان زندان‌ها انجام می‌شود. در نتیجه این اقدامات دسترسی‌هایی ایجاد شده و بسته‌های آموزشی ویژه خانواده‌ها تولید و به کلیه استان‌ها ابلاغ شده است تا با ارائه آنها بتوان مباحث مربوط به مدیریت بحران در سنین پیش دبستانی، نوجوانی و جوانی به خانواده‌ها ارائه شود.

وی در ادامه از تشکیل هسته‌های دانشجویی در دانشگاه‌های کشور به منظور ارایه آموزش‌های مقابله و پیشگیری از ایدز خبر داد و تاکید کرد: تشکیل هسته‌های دانشجویی در دانشگاه‌ های علوم پزشکی، وزارت علوم و دانشگاه آزاد تجربه موفق دیگری است که با ارائه آموزش‌های مقابله و پیشگیری با ویروس HIV و راه‌های انتقال این ویروس به دانشجویان علاقه‌مند، این اطلاعات به دانشجویان دیگر هم منتقل می‌شود.

صداقت با اشاره به خلاء مباحث مربوط به آموزش و اطلاع رسانی به جمعیت عمومی کشور، افزود: این مساله باید از سوی رسانه‌ها و بویژه رسانه ملی بسیار جدی گرفته شود و آنها حضور پررنگ‌تری در این حوزه داشته باشند؛ چرا که ایدز بیماری قابل پیشگیری با واکسن نیست، اگر چنین بود وزارت بهداشت می‌توانست مانند موفقیت‌هایی که در بسیج عمومی و واکسیناسیون بیماری‌هایی نظیر سرخک و سرخجه انجام داد وارد عمل شود و این بیماری را کنترل کند. اما ایدز به گروهی از آسیب‌های اجتماعی مرتبط است. به همین دلیل عزمی همگانی می‌طلبد. در این زمینه رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی باید به موضوع HIV و خطر بیماری ایدز بپردازند.

وی درباره چگونگی آموزش‌های مقابله با بیماری ایدز گفت: متخصصین علوم آموزشی اعتقاد دارند این آموزش‌ها باید مستمر و مدیریت شده باشد و تمام لایه‌های جمعیتی را در بر بگیرد و به همه سلایق پاسخ دهد. به همین دلیل تاکید داریم که برنامه سازان برنامه‌هایی در قالب‌های مختلف طنز، فیلم سینمایی، مستند و موارد دیگر در ارتباط با HIV تولید کنند و بتوانند مخاطبین خود در هر گروه سنی و هر سطحی از جامعه را پاسخگو باشند. متاسفانه اکنون این اطلاع رسانی کم است.

صداقت گفت: از آموزش و پرورش انتظار داریم بیشتر از گذشته به این مسئله ورود پیدا کند. به هر حال بحث توانمندسازی جوانان و نوجوانان یک بعد پرورشی دارد که باید در سنین دبستان، راهنمایی و دبیرستان به آن پرداخته شود. البته ما نیز خطوط قرمز‌ها و چارچوب‌ها را می‌دانیم و به آنها حساس هستیم؛ اما می‌شود در مدارس در قالب مهارت‌های زندگی به دانش آموزان مواردی را آموخت که آنها تهدیدهای موجود را بشناسند و بتوانند در بحران‌هایی که با آنها مواجه می‌شوند خوب را از بد تشخیص دهند. در این صورت در سنین بالاتر از ایدز به عنوان بیماری و راه‌های انتقال و پیشگیری آگاهی و اطلاع پیدا می‌کنند.

تاکید برنامه سوم ملی مبارزه با ایدز بر زنان آسیب‌پذیر

وی به برنامه سوم ملی مبارزه و کنترل ایدز اشاره کرد و گفت: در برنامه سوم، زنان آسیب پذیر بیشتر مورد تاکید قرار گرفته‌اند. بر این اساس پنج مرکز ارائه خدمات در پنج نقطه کشور برای زنان آسیب پذیر احداث شده و راه اندازی 10 مرکز دیگر هم در دستور کار قرار دارد تا جمعا 15 مرکز مشاوره و ارائه خدمات کنترل بیماری‌های آمیزشی، مشاوره HIV‌ و کاهش آسیب را در کل کشور انجام دهند.

صداقت بحث آموزش و اطلاع رسانی را به عنوان مهم‌ترین راهبرد برنامه سوم دانست و تاکید کرد: این برنامه با کمک نمایندگان همه سازمان‌ها و تجربیات برنامه دوم تدوین شده است. با تحلیل وضعیتی که در سال گذشته انجام دادیم و نتایج شاخص‌های پایش ارزشیابی برنامه دوم نقاط قوت و ضعف این برنامه به دست آمد. به این ترتیب استراتژی‌هایی برای برنامه سوم ( حدود 10 استراتژی و 91 هدف) تدوین شد. مهم‌ترین این اهداف شامل مراقبت و درمان افراد HIV مثبت، پیشگیری از شیوع بیماری‌های آمیزشی، کاهش آسیب و خطر انتقال از طریق روابط جنسی و تقویت نظام مدیریت داده‌ها است.

 پیش بینی 83 هزار مورد مبتلا به ایدز در کشور

وی درباره آخرین آمار تخمینی مبتلایان به ایدز در کشور گفت: آخرین تخمین مربوط به سال گذشته است که حدود 83 هزار مورد بود. علاوه بر آن 21 هزار مورد ابتلا نیز در کشور ثبت شده است. هرچه میزان تخمین با میزان ثبت شده کمتر باشد، نشان دهنده بیدار بودن نظام مراقبت کشور است که باید تلاش کنیم این میزان تخمینی در سال‌های آتی افزایش نیابد.

وی درباره شناسایی بیماران مبتلا به HIV‌ مثبت گفت:‌ باید تلاش کنیم که مبتلایان در فاز اول بیماری شناسایی شوند. چرا که هم اکنون تقریبا دسترسی به آخرین درمان‌های مورد تایید سازمان جهانی بهداشت در کشور وجود دارد. اگر مبتلایان به موقع تشخیص داده شوند و درست از درمان استفاده کنند سالهای بسیار زیادی می‌توانند زندگی کنند. اکنون بیمارانی وجود دارند که بیش از 15سال تحت درمان هستند و زندگی عادی در کنار خانواده خود دارند.

 ایدز از طریق استخر، نیش حشرات و وسایل غذاخوری مشترک منتقل نمی‌شود

 انتقال ایدز از طرق اعتیاد تزریقی و ارتباطات جنسی محافظت نشده است

صداقت با تاکید بر لزوم اطلاع رسانی صحیح از بیماری ایدز و تصحیح باورهای اشتباه، ادامه داد: اطلاع رسانی به جامعه در مقابله با شیوع بیماری ایدز بسیار حائز اهمیت است. باید باورهای غلط را تصحیح کرد. تنها کافی است که مردم و جوانان به موضوع ایدز حساس شوند و بدانند تنها دو راه عمده انتقال از طریق اعتیاد تزریقی و ارتباطات جنسی وجود دارد. اگر جامعه حساس شوند و ابتلای جدید نداشته باشیم طبیعی است که توانسته‌ایم زنجیره انتقال را مهار کنیم. HIV در اتوبوس، استخر، حمام عمومی، کار کردن و درس خواندن در یک محیط عمومی، استفاده از وسایل غذاخوری مشترک و حتی نیش حشرات منتقل نمی‌شود. اگر فردی واقعا راه‌های انتقال را بداند خیلی راحت می‌تواند در جامعه زندگی کند بدون اینکه خطری وی را تهدید کند.

رییس اداره ایدز وزارت بهداشت در پایان گفت: اکنون انتقال ایدز از طریق فرآورده‌های خونی در کشور صفر است؛ چرا که وزارت بهداشت اقدامات بسیار موثری در پایش صد در صد فرآورده‌های خونی انجام می‌دهد. بنابراین اگر افراد اعتیاد تزریقی نداشته باشند و به خانواده خود وفادار باشند و ارتباطات جنسی محافظت نشده نداشته باشند هیچ راهی برای انتقال ویروس ایدز وجود ندارد.

منبع: خبرگزاری دانشجویان ایران - تهران
سرویس: بهداشت و درمان - عمومی